Centrum Nowych Technologii (CNT) to jednostka o charakterze badawczo-rozwojowym, wyodrębniona w strukturze organizacyjnej MPWiK S.A. we Wrocławiu. Podstawowym celem CNT jest szeroko rozumiany rozwój technologiczny Spółki, który prowadzi do zwiększenia efektywności procesów uzdatniania wody i oczyszczania ścieków z korzyścią dla środowiska naturalnego.
Centrum współpracuje ze środowiskami naukowymi oraz biznesowymi m.in. z jednym z największych na świecie instytutem badawczo-rozwojowym ITRI z Tajwanu, Wrocławskim Centrum Badań EiT+, największym w Polsce konsorcjum naukowo-przemysłowym „Instytut Autostrada Technologii i Innowacji” (IATI), w ramach którego zarządza działalnością Centrum Kompetencji „Woda i Środowisko”.
Zespół CNT składa się z wysoko wykwalifikowanej kadry inżynierów oraz pracowników naukowych. W niespełna cztery lata zespół ten zrealizował kilkadziesiąt zadań i projektów o charakterze badawczo – rozwojowym. Do realizacji poszczególnych zadań powoływane są zespoły projektowe, które analizują wielotorowo poszczególne zagadnienia. Przy Centrum Nowych Technologii działają Rada Programowa oraz Komitet Naukowy, które są ciałem doradczym w zakresie współpracy z miastem oraz uczelniami wyższymi.
Centrum dysponuje specjalistycznym zapleczem badawczym w postaci dwóch pilotażowych stacji badawczych, które powstały w ramach projektów badawczo-rozwojowych dofinansowanych z NCBiR realizowanych we współpracy z Politechniką Wrocławską oraz Uniwersytetem Przyrodniczym.
WSPÓŁPRACA NAUKOWO-PRZEMYSŁOWA
CENTRUM KOMPETENCJI
Centrum Kompetencji Woda i Środowisko (CK WIŚ) zostało utworzone przez MPWiK w 2014 roku i funkcjonuje w ramach największego w Polsce konsorcjum naukowo-przemysłowego IATI. Centrum Kompetencji (CK WIŚ) stwarza warunki w aplikowaniu i realizacji projektów badawczych, rozwojowych oraz wdrożeniowych, przede wszystkim poprzez kojarzenie specjalistów, narzędzi badawczych i partnerów z kraju oraz zagranicy.
Prace CK WIŚ obejmują następujące dziedziny:
– Inżynieria i ochrona środowiska
– Gospodarka wodno-ściekowa
– Techniki i technologie oczyszczania wód i ścieków
Od 2016 r MPWiK bierze udział w projekcie Mozart. Jest to Miejski Program Wsparcia Partnerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki oraz Sektora Aktywności Gospodarczej „MOZART”. Jego celem jest wsparcie wrocławskiego rynku pracy poprzez umożliwienie firmom dostępu do intelektualnego potencjału naukowców.
Obecnie MPWiK w programie Mozart realizuje projekt „W kierunku gospodarki cyrkularnej – badanie potencjału wykorzystania ścieków oczyszczonych na terenie gminy Wrocław oraz aglomeracji wrocławskiej”. Jest to już 3. projekt wspierany przez Mozarta.
Od 2013 MPWiK S.A. poprzez współpracę z Wrocławskim Centrum Badań EIT+ uczestniczy w projektach Climate-KIC. Jest to największa europejska agencja zaangażowana w tematykę zmian klimatycznych. Łączy sektor prywatny oraz publiczny wspierając innowacyjne przedsięwzięcia, badania, projekty i start-up’y. Zrzesza naukowców, przedsiębiorców, wyższe uczelnie, przedstawicieli sektora publicznego oraz miast zaangażowanych w tematykę zmian klimatycznych.
Z uwagi na istotny wpływ opadów atmosferycznych na eksploatacje systemu kanalizacyjnego Wrocławia oraz prowadzenie procesu oczyszczania ścieków, MPWiK S.A. stale monitoruje intensywność i czas trwania opadów przy użyciu własnej sieci deszczomierzy. Pierwsze urządzenia zamontowano w 2011 r. na potrzeby kalibracji modelu matematycznego sieci kanalizacyjnej. W kolejnych latach sieć była rozbudowywana i liczy obecnie 11deszczomierzy.
W dwóch lokalizacjach prowadzony jest bardziej szczegółowy pomiar warunków atmosferycznych za pomocą stacji pogodowych. Oprócz danych o opadach rejestrowane są tam pomiary temperatury, kierunku i prędkości wiatru, nasłonecznienia i wilgotności.
Deszczomierze zlokalizowane są na obiektach technologicznych należących do MPWiK S.A. Ich lokalizacja została tak wybrana, by badać zmienność pola opadowego nad obszarem uzbrojonym w sieć kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej.
OZE
Na dachu budynku Starej Ozonowni przy ul. Na Grobli we Wrocławiu zainstalowany jest układ trzech Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) produkujących energię cieplną i elektryczną. Na część cieplną układu składają się trzy płaskie kolektory słoneczne połączone z 300l zbiornikiem solarnym, w którym przygotowywana jest ciepła woda użytkowa na potrzeby budynku. Energia elektryczna generowana jest na turbinie wiatrowej o poziomej osi obrotu oraz na polikrystalicznych modułach fotowoltaicznych, a następnie magazynowana w baterii akumulatorów żelowych. Wyprodukowana przez OZE energia zużywana jest przez zewnętrzne oświetlenie budynku.
Od czerwca 2015 roku prowadzony jest monitoring parametrów pracy układu OZE (pomiar temperatur i przepływów w części cieplnej oraz pomiar napięcia i natężenia prądu w części elektrycznej). Uzupełnieniem układu pomiarowego OZE jest stacja pogodowa zlokalizowana na dachu zbiornika wody czystej na terenie ZPW Na Grobli, w sąsiedztwie badanego układu Odnawialnych Źródeł Energii. Wyposażenie stacji pogodowej pozwala na ciągły pomiar takich parametrów jak: wysokość opadów atmosferycznych, usłonecznienie, natężenie promieniowania słonecznego, prędkość wiatru, wilgotność względna, ciśnienie atmosferyczne oraz temperatura powietrza zewnętrznego.
Analiza zebranych danych pozwoli wyznaczyć rzeczywistą efektywność układów OZE w warunkach wrocławskich, głównie pod kątem rozbudowy podobnych układów na pozostałych obiektach należących do Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji.
PROJEKTY B+R
Projekt „Skrócona nitryfikacja w osadzie czynnym oczyszczającym ścieki bytowo-gospodarcze – kluczowe rozwiązanie dla neutralnego klimatycznie oczyszczania ścieków (SNiT)”
Projekt „Optymalizacja usuwania azotu – poprawa efektów oczyszczania i krok na drodze do samowystarczalności energetycznej Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków”
Benchmarking to metoda poszukiwania wzorcowych sposobów postępowania, umożliwiających osiąganie najlepszych wyników. Istotę benchmarkingu stanowi porównywanie procesów, produktów i usług z odpowiednikami u najlepszych konkurentów, uczenie się od najlepszych i wykorzystywanie ich doświadczenia.
MPWiK S.A. we Wrocławiu od kilku lat uczestniczy w krajowych i zagranicznych projektach benchmarkingowych, w szczególności benchmarkingu branżowym organizowanym przez:
Od wielu lat MPWIK S.A. jest członkiem Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie (IGWP) – organizacji samorządu gospodarczego w branży wodno-kanalizacyjnej w Polsce. IGWP powstało w 1992 r., zrzesza 450 przedsiębiorstw rynku wod.-kan.
W benchmarkingu IGWP biorą udział polskie fimy z branży wod.-kan.
European Benchmarking Co-operation (EBC) to stowarzyszenie, które prowadzi międzynarodowy benchmarking w branży wodociągowo – kanalizacyjnej. Incjatywę zapoczątkowały w 2004 r. międzynarodowe stowarzyszenia m.in. IWA (International Water Association) oraz firmy wodociągowo – kanalizacyjne z Norwegii, Danii, Szwecji, Finlandii i Holandii.
W benchmarkingu EBC biorą udział przedsiębiorstwa z Europy, Azji, Ameryki Północnej i Południowej. W Polsce jedynie 3 przedsiębiorstwa biorą udział w benchmarkingu EBC – MPWiK Wrocław, Aquanet Poznań oraz MPWIK Kraków.
Aquabench zostało założone w 1996 r. przez firmy wodociągowo-kanalizacyjne z krajów niemieckojęzycznych. Oferuje ono głównie dla niemockojęzycznych firm z branży wod.-kan.
Oferta technologiczna MPWiK i Politechniki Wrocławskiej
Wydział Inżynierii Środowiska i Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej oraz Centrum Nowych Technologii Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. we Wrocławiu już od kilku lat wspólnie prowadzą badania naukowe i prace rozwojowe nad oczyszczaniem ścieków, a także uzdatnianiem wody i jej odnową. Działania te wpisują się w nurt gospodarki o obiegu zamkniętym i jednocześnie są odpowiedzią na zmiany zarówno w krajowym, jak i europejskim prawie wodno-ściekowym. Dotyczą takich obszarów jak optymalizacja techniczno-ekonomiczna systemów oczyszczania ścieków i uzdatniania wody, technologie oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych z wykorzystaniem technik bezpiecznych dla środowiska oraz technologie biologicznego usuwania biogenów ze ścieków. Prace są realizowane z wykorzystaniem nowoczesnego zaplecza technicznego i laboratoryjnego przez zespół wysoko wykwalifikowanej kadry inżynierów oraz pracowników naukowych. Jedno z opracowanych rozwiązań zostanie wdrożone w pełnej skali technicznej we Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków. Aktualnie negocjowane jest drugie wdrożenie. Niniejsza publikacja prezentuje rozwiązania o wysokim stopniu gotowości technologicznej opracowane na podstawie realizowanej współpracy. Rozwiązania te mogą być również wdrażane w zakresie mechanizmów finansowych Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).